ΕΝΔΟΝΥΧΙΤΙΣ (Laminitis) Στρατής Μουφλουζέλλης 26/12/2011

    Τι είναι?

Είναι μια αρρώστεια που προκαλεί αφόρητους πόνους μέσα στο(στα) νύχια του αλόγου.Προσβάλονται κυρίως τα δύο μπροστινά πόδια χωρίς να αποκλείεται οποιοσδήποτε άλλος συνδιασμός.Ενδονυχίτιδα παρατηρείται επίσης σε μουλάρια,γαϊδάρους,βοοειδή και κατσίκες.Κατ'αυτήν  καταστρέφονται οι συνδετικοί ιστοί που συγκρατούν το οστό της τρίτης φάλαγγας μέσα στο νύχι με τα τοιχώματά του.Διαταράσεται η σωστή αιμάτωση της περιοχής αυτής ,υπάρχει μια έντονη φλεγμονή,θρόμβωση σε σημεία του αγγειοφλεβικού πλέγματος ,και τα συνδετικά κύτταρα πεθαίνουν μέσα σε μιά κατάσταση έλειψης οξυγόνου. Οι ακριβείς μηχανισμοί που προκαλούν τη νόσο δεν είναι πλήρως εξακριβωμένοι.Η έκταση της καταστροφής αυτής αντανακλά και την σοβαρότητα της ενδονυχίτιδας που με τη σειρά της φαίνεται απο το άν θα συνεχίσει το οστό της τρίτης φάλαγγας να είναι παράλληλο με το τοίχωμα του νυχιού ή θα περιστραφεί.Ο σφυγμός που ψηλαφούμε πίσω απο τον κυνήποδα (μπουλέ) του προσβεβλημένου ποδιού είναι δυνατός,έντονος σε σχέση με τα άλλα υγιή πόδια.(φωτο) 

    Τι συμπτώματα παρουσιάζει το άλογο?

Τα πρώτα συμπτώματα της ενδονυχίτιδας είναι πόνος στα νύχια, (πολλοί ιδιοκτήτες νομίζουν εσφαλμένα ότι το άλογότους έχει κάποιο μυϊκό πιάσιμο και θα περάσει μόνο του!) και έντονο σφυγμό στην περιοχή.Η αυξημένη η όχι θερμοκρασία του νυχιού δεν είναι πάντα αξιόπιστο σημάδι για ενδονυχίτιδα.Πιέζοντας την σόλα του ποδιού με πένσα ευαισθησίας οπλήςαυξάνουμε τον πόνο και το άλογο το δίχνει έντονα.

Σε περιπτώσεις ελαφριάς μορφής το άλογο πάει απρόθυμα σε ανώμαλο πετρώδες έδαφος ενώ φαίνεται να πάει κανονικά σε επίπεδο μαλακό έδαφος

Σε πιό βαριές μορφές το άλογο πιά καρφώνεται σε ένα ένα σημείο και αρνείται να προχωρήσει αφού σε κάθε του βήμα πονάει πολύ.Είναι σαν να πατάει πάνω σε καρφιά.(Κάτι παρόμοιο αισθανθήκαμε και μεις κάποτε στη ζωή μας όταν μουδιάζοντας το πόδι μας, στην προσπάθειά μας να περπατίσουμε πονάμε και αισθανόμαστε βελονιές μέχρι να επανέλθει η κανονική κυκλοφορία του αίματος ύστερα απο κάποιο σύντομο χρονικό διάστημα.

Ρίχνει τα μπροστινά του πόδια εμπρός πατώντας στις φτέρνες και φέρνει τα πίσω πόδια όσο πιο μπροστά μπορεί για να σηκώσουν εκείνα το βάρος του σώματος και να ανακουφιστούν τα εμπρός που υποφέρουν.(φωτο) Ορισμένα άλογα για να ανακουφιστούν απο τους πόνους της πίεσης ξαπλώνουν εντελώς για αρκετές ώρες.

Το άλογο που πονάει παρουσιάζει αυξημένη συχνότητα καρδιακών κτύπων και αναπνοής,καθώς επίσης αγωνιώδες πρόσωπο με τραβηγμένα προς τα πίσω τα ρουθούνια ανάλογα με το μέγεθος του πόνου.

Εάν έχει περιστραφεί η τρίτη φάλαγγα τότε όταν πιέσσουμε με τα δάκτυλά μας στην μπροστινή περιοχή της στεφάνης(εκεί που τελειώνουν οι τρίχες και αρχίζει το νύχι) θα αιθανθούμε ένα κενό ένα βαθούλωμα που δεν το έχουν τα άλλα υγιή πόδια.Η κατάσταση αυτή είναι σοβαρή,λέγεται “founder” και μπορεί η μύτη του οστού της τρίτης φάλαγγας να τρυπήσει τη σόλα του νυχιου στο σημείο μπροστά από τη μύτη της χελιδόνας.

Εάν έχει ξεκολήσει όλη η τρίτη φάλαγγα από το νύχι (βυθίζεται μέσα στην κάψουλα του νυχιού) τότε αισθανόμαστε το κενό το βούλιαγμα σε όλη την περιοχή της στεφάνης.Εμφανίζεται μια σχισμή πολλές φορές στην περιοχη της στεφάνης.Η κατάσταση αυτή λέγεται”sinker” και είναι πάρα πολύ σοβαρή.

Στις παλιές χρόνιες περιπτώσεις το νύχι εξωτερικά παρουσιάζει αυλακιές οι οποίες πλησιάζουν μεταξύτους μπροστά στη μύτη του νυχιού και απομακρύνονται μεταξύ τους όσο προχωράμε προς τη φτέρνα.(φωτο)Η λευκή γραμμή πλαταίνει και είναι επιρεπής στις μολύνσεις.Η σόλα γίνεται επίπεδη και μερικές φορές κυρτή καθώς η μύτη της τρίτης φάλαγγας περιστρέφεται προς τα κάτω.

    Παράγοντες που την προκαλούν

1. Αυξημένη λήψη συμπυκνωμένης τροφής βρώμη,κριθάρι,καλαμπόκι(υπερφόρτωση υδατανθράκων).

Αποτελεί εδώ για το νησί μας την κυριώτερη αιτία πρόκλησης ενδονυχίτιδας στα άλογα και ιδίως στα καθαρόαιμα τα οποία έρχονται από τον ιππόδρομο είναι αδύνατα και οι ιδιοκτήτες τους στην προσπάθειά τους να τα βοηθήσουν να κερδίσουν γρήγορα βάρος τους δίνουν περισσότερο καρπό με αποτέλεσμα την εκδήλωση της ενδονυχίτιδας,νομίζουν ότι το άλογο πιάστηκε δεν είναι τίποτα θα του περάσει.Όταν βλέπουν ότι δεν βελτιώνεται η κατάσταση , ζητούν βοήθεια αλλά με την καθυστέρηση αυτή έχουν ελατώσει τις πιθανότητες για μια επιτυχή θεραπεία,η οποία δεν θα χρειαζόταν καν. Το άσχημο είναι οτι όλες αυτές τις μέρες που δεν βλέπει βελτίωση συνεχίζει να το ταϊζει καρπό!!! Γενικά στον Ιππόδρομο άλογο το οποίο δεν εργάζεται δεν του δίνεται συμπυκνωμένη τροφή αλλά σανός βρώμης η μηδικής.

   Δεν μπόρεσε καποιος να ταϊσει το άλογο του το πρωϊ και το βράδυ που πάει του ρίχνει και την πρωϊνή ποσότητα.Με την επαύριο πιθανόν να το βρεί με ενδονυχίτιδα.

   Άλλος έχει το άλογό του σε περιφραγμένο χωράφι που έχει σανό μέσα,του βάζει ένα βαρέλι νερό και το επισκέπτεται κάθε 3-4 μέρες του αλλάζει το νερό και του γεμίζει και μία σκάφη με βρώμη να έχει να τρώει όσο θέλει !!! Σε λίγο καιρό το άλογο ξάπλα στο χωράφι,νόμιζε ότι πέθαινε, ενώ εκείνο απο τους πόνους στα νύχια (λόγω ενδονυχίτιδας) απέφευγε να σηκωθεί όρθιο.

   Κάποιος δεν τάϊζε το άλογο του τις τελευταίες μέρες καρπό βρώμης γιατί υπήρχε έλλειψη στην αγορά και όταν επιτέλους ήρθε η βρώμη πήγε και άδειασε το μισό σακκί μπροστα στο ζώο.Με την επάυριο το χτύπησε βαριάς μορφής ενδονυχίτιδα με περιστροφή μάλιστα της τρίτης φάλαγγας.

 Πολλοί δέν ασφαλίζουν καλά την αποθήκη με τις τροφές και όταν το άλογο με τη μουσούδα του (ακρορίνιο) που είναι σαν το δικό μας χέρι ανοίξει τους σύρτες ,τα μαντάλια και μπεί μέσα στην αποθήκη τότε θά τρώει μέχρι την ώρα που θα πάτε να το βρείτε.Εκτός απο ενδονυχίτιδα η ενδοτοξιναιμία είναι ο χειρότερος εχθρός και αποτελειώνει το άλογο μπορεί και μέσα σε λίγες ώρες.

 2. Γρήγορη εργασία και παρατεταμένη άθληση σε πετρώδες έδαφος ιδίως όταν:

¨Εχουν κοπεί παραπάνω τα νύχια του αλόγου

Φύγουν κάποιο η κάποια πέταλα στο δρόμο

Συνεχίζουμε να ωθούμε το άλογο στα όριά του σε τέτοιου είδους εδάφη.

 3. Κουτσά άλογα στο ένα πόδι για άλλους λόγους(ράϊσμα-διάστρεμα) μπορούν να παρουσιάσουν ενδονυχίτιδα στο άλλο (καλό ) πόδι καθώς αυτό τώρα σηκώνει το περισσότερο βάρος.

 4. Κατακράτηση πλακούντα,ηπατίτιδα, σύνδρομο cushing’s,υπερλιπαιμία,ορμονικές διαταραχές,αναπνευστικές λοιμώξεις και παθήσεις άλλων οργάνων μπορούν να δώσουν το έναυσμα να ξεκινήσει μια ενδονυχίτιδα.

 5. Στεροειδή φάρμακα (κορτιζόνες),αποδεδειγμένα μπορούν να προκαλέσουν ενδονυχίτιδα καθώς επεμβαίνουν στο μεταβολισμό της γλυκόζης και αυξάνουν την παραγωγή των ενζύμων MMPS (μεταλλοπρωτεϊνάσες) οι οποίες καταστρέφουν τις δομές που συγκρατούν το οστό της τρίτης φάλαγγας με το νύχι.

 6. Κάθε κατάσταση που προκαλεί ΣΤΡΕΣ στο άλογο όπως πολύωρη μεταφορά του ζώου,χειρουργείο κωλικού,κλπ μπορεί να προκαλέσει ενδονυχίτιδα λογω των υψηλών συνγκεντρώσεων των στεροειδών ορμονών που παράγονται σε τετοιες καταστάσεις.

  Άλογα υπέρβαρα,μεγαλύτερης ηλικίας,με κακή κατάσταση των νυχιών τους ή εκείνα που είχαν προσβληθεί στο παρελθόν απο ενδονυχίτιδα έχουν την τάση να παρουσιάσουν την ενδονυχίτιδα πιο εύκολα.

   Θεραπεία (Καλέστε άμεσα τον κτηνίατρο)

    Οξεία μορφή:

Πρωταρχικός σκοπός είναι να εξαλείψουμε την αιτία που την προκάλεσε εάν είναι δυνατόν.

1. Σε αλογα τα οποία κατανάλωσαν πολύ καρπό θα πρέπει να γίνεται πλύση στομάχου εάν δεν έχουν περάσει 4-6 ώρες απο την κατανάλωση του καρπού.

2. Δίνουμε με ρινο-οισοφαγικό καθετήρα παραφινέλαιο 2λίτρα κάθε 4-6 ώρες με σκοπό να ελαττώσει:

α) τον υπερπληθυσμό των βακτηρίων μέσα στο έντερο και την απορρόφηση των ενδοτοξινών

β) το αποτέλεσμα των λιποπολυσακχαριτών που απελευθερώνονται μέσα στο κόλον απο τα gram αρνητικά βακτήρια.

     Γιά να επιταχυνθεί η δίοδος του παραφινέλαιου αναφέρεται η χρήση φαρμάκων που τονώνουν την περισταλτική κίνηση των εντέρων όπως η καρβαχόλη(carbachol) ή η αλόη(aloe)

3. Χορηγούμε NSAID (μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα) φαινυλβουταζόνη Bute σε υψηλές δόσεις 4-6 gr iv καθημερινά ανα 12 ώρες, για να ελλατώσουμε την φλεγμονή μέσα στη λαμίνα του νυχιού.

4. Αγγειοδιασταλτικά όπως η αξεπρομαζίνη(acepromazine) για να επαναφέρουμε την κανονική αιμοδυναμική μέσα στο νύχι.

5. Αντιθρομβοτικά φάρμακα όπως η ασπιρίνη ή ηπαρίνη σε δοσολογία για την τελευταία 30-40.000.000.U/Kgr σωματικού βάρους κάθε 4 ώρες μέχρι το επίπεδο της μερικής θρομβοπλαστίνης να αυξηθέι κατα 4 φορες του κανονικού.Τα δίνουμε για να αποφύγουμε θρομβώσεις στα τριχοειδή αγγεία μέσα στη λάμινα που θα οδηγήσουν σε νέκρωση των ιστών της περιοχής απο έλειψη αιμάτωσης.

6. Αιματολογικές-βιοχημικές εξετάσεις γίνονται για να ανιχνευτούν τυχόν ασθένειες σε άλλα όργανα

7. Περιπτώσεις όπου συνειπάρχει καί τοξαιμία αντιμετωπίζονται ταχύτατα,(μεγάλες ποσότητες ορών 10-30 λίτρα εδοφλέβια LR+φυσιολ.ορό+dextrose 5%,αντιβιοτικά,κλπ) καθότι απειλείται άμεσα η ζωή του.

8. Βγάζουμε ακτινογραφίες για να δούμε άν υπάρχει περιστροφή του οστού της τρίτης φάλαγγας μέσα στο νύχι.

9. Υποστήριξη της χελιδόνας η οποία είναι απαραίτητη και μπορεί να επιτευχθεί έχοντας το άλογο να πατάει πάνω σε παχύ στρώμα άμμου ή με τοποθέτηση ενός ειδικού πάτου LILY PAD που πωλούνται στο εμπόριο ή με την τοποθέτηση μικρού ρολού ελαστικού επιδέσμου πάνω στη χελιδόνα και επίδεση(φωτο).

10. Σταυλίζουμε το άλογο σε παχύ στρώμα απο άσπρα καθαρά ροκανίδια ή άμμο,πάχους 30 cm! προσπαθώντας να υποστηρίξουμε τη χελιδόνα.Ο σταυλισμός γίνεται για τουλάχιστον 45 μέρες περιμένοντας να επανέλθει η αποκατάσταση των δομών που συγκρατουν το οστό της τρίτης φάλαγγας μέσα στο νύχι.Δεν αναγκάζουμε το άλογο να περπατήσει καθότι με κάθε βήμα πιθανόν καταστρέφεται ότι συγκόληση πάει να γίνει.¨Αλογα που το έπαθαν εκτός σταύλου μεταφέρονται στο σταύλο με τρέϊλερ.

11. Διατρέφουμε μόνο με σωστή αναλογία σανού χόρτου-σανού μηδικής και βιταμίνες –αμινοξέα που βοηθούν την αύξηση του νυχιού.Σανό μπορεί να τρώνε όσο θέλουν.Κόβουμε εντελώς τον καρπό. Το να έχουμε το άλογο στην πείνα μπορεί να προκαλέσει υπερλιπαιμία(αυξημένα τριγλυκερίδια στό αίμα), μια θανατηφόρο αρρώστια.

12. Πολλές φορές είναι απαραίτητο να απομακρύνουμε λιμάροντας μέρος του μπροστινού τοιχώματος του νυχιού για να βοηθήσουμε το νέο νύχι να αναπτυχθεί παράλληλα με το οστό της τρίτης φάλαγγας,να ενισχυθεί η κυκλοφορία του αίματος στην περιοχή καθώς και να απομακρυνθούν οι ορώδεις και νεκρωτικοί ιστοί.

13. Εάν έχουμε ενδονυχίτιδα σε φοράδα μετά τη γέννα λόγω κατακράτησης εμβρυικών υμένων,απομακρύνουμε το «ύστερο» συστρέφοντας το αρκετές στροφές και εξασκώντας ταυτόχρονα τόση έλξη ώστε να αισθανόμαστε ότι έρχεται χωρίς κινδυνο να κοπεί και με μεγάλη υπομονή.Χορηγούμε οξυτοκίνη 5ml ενδομυικά για να βοηθήσουμε την παλινδρόμιση της μήτρας και αντιβιοτικά ευρέως φάσματος για 4-5 μέρες.

 Το πόσο γρήγορα θα δράσουμε στην έναρξη θεραπείας έχει τεράστια σημασία αφού ότι αναστροφή μπορέσουμε να καταφέρουμε το πρώτο 24ωρο είναι καθοριστικής σημασίας.

Άλλες θεραπείες των οποίων τα αποτελέσματα δεν είναι αποδεδειγμένα και αμφισβητούνται η αντεδείκνυνται απο τους μεν ενώ αναφέρονται με επιτυχία απο τους δε είναι:

• Μία μόνο δόση κορτιζόνης τις πρώτες ώρες της προσβολής για την αρχική θεραπεία του shock.
• Μία μόνο δόση διουρητικού furosemide LASIX 2-3 αμπούλες ενδομυϊκά στην αρχή.
• Ελαφρύ περπάτημα για 10 λεπτά κάθε ώρα μέχρι το άλογο να περπατάει κανονικά ή για τις πρώτες 24-36 ώρες
• Αντιϊσταμινικά VETIBENZAMINE 10ml im κάθε 12 ώρες για τις πρώτες 36 ώρες.
• Μπλοκάρισμα του palmar nerve με τοπική ένεση ξυλοκαίνης ή τρίψιμο με πινέλο βουτηγμένο σε διάλυμα DMSO και ξυλοκαϊνης της περιοχής από τον κυνήποδα (καρπό,μπουλέ) μέχρι τη στεφάνη,εκεί που αρχίζει το νύχι κάθε 8 ώρες για το πολύ 2 μέρες.
• Φλεβικό αίμα σε ποσότητες 50-200 ml τραβάμε απο τη σφαγίτιδα και το κάνουμε ενδομυϊκή ένεση διηρημένο σε πολλές δόσεις.
• Βάζουμε ένα μεγάλο χοντρό ναύλον κάτω στο δάπεδο πάνω στο οποίο στέκεται το άλογο,ανασηκώνουμε τις άκρες του νάυλον και γεμίζουμε με κρύο νερό και παγάκια σε μιά προσπάθεια να πάρουμε τη φλεγμονή απο τα νύχια ενώ απο άλλους αναφέρεται η χρήση χλιαρού νερού με προσθήκη θειϊκού μαγνησίου με σκοπό την αγγειοδιαστολή και αποκατάσταση της διαταραχθείσης αιματικής κυκλοφορίας στην περιοχή μεταξύ τρίτης φάλαγγας και τοιχώματος της οπλής.
• Η φλοιοεπινεφριδιοτρόπος ορμόνη ( ACTH, Adrenocorticotropic Hormone) έχει αναφερθεί ώς αποτελεσματική για τη θεραπεία της οξείας ενδονυχίτιδας εξαιτίας της έμεσης δράσης της στην ωσμωτικότητα του αίματος.
• Η χρήση τεστοστερόνης σε υπέρβαρους ευνούχους ίππους που υπέστησαν ενδονυχίτιδα απο την απότομη βόσκηση σε χωράφια πλούσια σε χλόη που βρίσκεται στο στάδιο της έντονης ανάπτυξης και η οποία είναι πλούσια σε υδατάνθρακες σε αυτό το στάδιο.

 

 

   Χρόνια μορφή

 Στη χρόνια μορφή το νύχι πρέπει να εξωνυχίζεται(trimming) διορθωτικά πολύ πιο συχνά από ότι σε ένα κανονικό άλογο.Διατηρούμε την κοιλότητα της σόλας η οποία δεν πρέπει να έρχεται σε επαφή με το έδαφος.Η κλίση της σόλας είναι μεγαλύτερη προς τη φτέρνα,ενώ μικραίνει όσο προχωράμε προς τη μύτη του νυχιού.Ποσοχή στην περιοχή μπροστά απο τη μύτη της χελιδόνας καθότι η σόλα εκεί είναι λεπτή και στο σημείο αυτό η τρίτη φάλαγγα μετά απο έντονη περιστροφή τρυπάει τη σόλα.Χρησιμοποιούμε ειδικά πέταλα με υποστήριξη της χελιδόνας(φωτο) για αποφυγή περαιτέρω περιστροφής της τρίτης φάλαγγας.Προστατεύουμε τη σόλα του νυχιού με πάτους απο καουτσούκ ή δέρμα.Το βάρος του αλόγου δέν πρέπει να πέφτει στη σόλα ιδίως στο μπροστινό μέρος μπροστά απο τη μύτη της χελιδόνας αλλά ούτε και στο μροστινό μέρος του τοιχώματος του νυχιού γιατί πίεση στην άκρη του νυχιού προκαλεί περαιτέρω απομάκρυνση του τοιχώματος του νυχιού απο την τρίτη φάλαγγα.Χαμηλώνουμε όσο μπορούμε τις φτέρνες της οπλής ώστε με τη στήριξη της οπλής η βάση της τρίτης φάλαγγας να έιναι παράλληλη με το έδαφος.Η βάση στήριξης του αλόγου μεταφέρεται τώρα πιό πίσω στα πλάγια σκληρά μερη της οπλής και τη χελιδόνα.Προσπαθούμε λοιπόν με αυτόν τον τρόπο οι δυνάμεις αντίδρασης απο το δάπεδο να είναι αντίροπες με αυτές που εξασκεί ο βαθύς καμπτήρας τένοντας( dep flexor tenon) και που προσπαθεί και αυτός με την έλξη του να απομακρύνει την τρίτη φάλαγγα από το τοιχώμα του νυχιού. (φωτο).Λιμάρουμε έντονα το μπροστινό τμημα του νυχιού μέχρι πολλές φορές να φανεί αίμα(φωτο).Εάν το νύχι έχει μολυνθεί δια μέσου της λευκής γραμμής, καθαρίζεται καλά η περιοχή ώστε να υπάρχει περοχέτευση,βρέχουμε ένα κομάτι βαμβάκι με υπέρκορο διάλυμα θειϊκού μαγνησίου ή απλώνουμε πάνω του πάστα που φτιάχνουμε με ζάχαρη και λιγες σταγόνες betadine.Τοποθετούμε το βαμβάκι πάνω στο πέλμα και το το στερεώνουμε στην οπλή με επίδεσμο για 12 περίπου ώρες.Λόγω διαφοράς ωσμωτικής πίεσης όλα τα παθολογικά υγρά,πύον,ορώδη μεταφέρονται στο βαμβάκι.Τις επόμενες μέρες θεραπεύουμε την μόλυνση με τοπικά επιθέματα βάμματος ιωδίου επιδένοντας την οπλή,αντιβίωση πενικιλίνη-στρεπτομυκίνη 20 ml/500kgr σωμ.βάρους κάθε 24 ώρες και αντιτετανικό ορρό.

Στη χρόνια ενδονυχίτιδα προσπαθούμε με συχνό εξωνυχισμό και λιμάρισμα να επαναφέρουμε το παραμορφωμένο νύχι στην κανονική του μορφή και με τη διορθωτική πετάλωση να ενθαρρύνουμε την παράληλη ανάπτυξη του νυχιού με το οστό της τρίτης φάλαγγας.Τα αποτελέσματα μιας τέτοιας προσπάθειας απαιτούν υπομονή,επιμονή και μεγάλο χρονικό διάστημα περίπου 1 χρόνο.

Όσον αφορά τη διατροφή περιορίζουμε στο ελάχιστο τον καρπό ή τον εξαλείφουμε και καλής ποιότητας σανός χόρτου είναι στη διάθεση του ζώου να τρώει όσο θέλει.Συμπληρώματα με μεθειονίνη(10gr ημερησίως) ,κυστείνη,βοηθούν στη θεραπεία καθότι είναι απαραίτητα στη σωστή ανάπτυξη της κεράτινης στοιβάδας της οπλής.

Τομή μερική του εν τω βάθει καμπτήρος τένοντα έχουν επιχειρηθεί με διάφορους βαθμούς επιτυχίας.

Νέες μορφές θεραπείας με βλαστοκύταρα έχουν αναπτυχθεί σε νοσοκομεία ίππων στην Αμερική πχ: www.roodandriddle.com

 

                                                                                   

                                                                                                                      

Πρόγνωση

Η πρόγνωση είναι πάντοτε επιφυλακτική σε όλα τα περιστατικά ενδονυχίτιδας.Η γρήγορη και θεαματική ανταπόκριση στα χορηγούμενα παυσίπονα είναι καλό σημάδι.Εάν τα συμπτώματα συνεχίζονται για περισσότερες από 10 ημέρες η πρόγνωση είναι κακή(υπάρχουν περιπτώσεις όπου τα συμπτώματα διαρκούν πολύ καιρό, όταν τα αίτια είναι ορμονικές διαταραχές, χωρίς να έχουμε επιπτώσεις στην περιστροφή της τρίτης φάλαγγας ή αυλακιές στα νύχια).

Άλογα που υποφέρουν από χρόνια ενδονυχίτιδα και που παρόλο που τρώνε πολύ χάνουν συνεχώς  βάρος πιθανώς έχουν “ malabsoption” σύνδρομο και τελικά καταλήγουν στο θάνατο.

Άλογα με περιστροφή της τρίτης φάλαγγας λιγότερη απο 5,5 μοίρες θεραπεύτηκαν και επέστρεψαν στην κανονική αθλητική τους δραστηριότητα ενώ δεν τα κατάφεραν εκείνα για τα οποία η περιστροφή ήταν περισσότερη από 11,5 μοίρες.Κατά άλλους κλινικούς ο βαθμός του πόνου δείχνει τη σοβαρότητα της κατάστασης ενώ για άλλους η καλή έκβαση αξιολογείται από την ταχύτητα με την οποία τα άλογα αντιδρούν στη χορηγούμενη θεραπεία.Για περιστατικά με βύθιση της τρίτης φάλαγγας μέσα στην κάψουλα του νυχιού η πρόγνωση είναι κακή.

Βιβλιογραφία

1. Equine medicine secrets

2. Equine medicine & surgery, third edition

3. Lameness in horses, OR ADAMS, second edition

4. The horse foot, Christopher C Pollitt

5. Horse Anatomy, Peter Goody

6. The healthy horse, Janet L Eley

7. Corrective farriery,Simon Curtis

8. Hickmans Farriery,John Hickman & Martin Humphrey

9. Συγκριτική ανατομική κατοικιδίων,Σωτ. Μιχαήλ

10.Προσωπική εμπειρία

http://www.agrotikistegi.gr/index.php/component/fsf/?view=faq&catid=4&tmpl=component&faqid=41

Το πρώτο Ελληνικό E-BOOK για την φροντίδα και διαχείριση αλόγων?

Είμαι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσω, 

και ελπίζω να το βρείτε ενδιαφέρον,

ότι ξεκινήσαμε διαδικασίες να δημιουργήσουμε ένα ηλεκτρονικό βιβλίο

για την φροντίδα και διαχείριση των αλόγων,

ένα εγχειρίδιο που πιστεύω θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε όσους ασχολούνται με τα άλογα σε προσωπικό επίπεδο ώς ιδιοκτήτες ή υπεύθυνοι για την φροντίδα αλόγων.

Θα αποτελείται απο πάνω απο 100 σελίδες, εμπλουτισμένο με διάφορες χρήσιμες και απαραίτητες  πληροφορίες σε απλή και εύκολα κατανοητή σύνταξη για όλους, κάθε ηλικίας.

Με συμβουλές, τιπς, έμφαση στα πιο σημαντικά και απαραίτητα καλύπτοντας όσο περισσότερο γίνεται την πλήρη ύλη που απαιτείτε για να προσφέρουμε σε ένα άλογο ότι χρειάζεται σύμφωνα με τις ανάγκες του. Μερικά κεφάλαια ήδη έχουν δημοσιευθεί στο blog οπότε μπορείτε να πάρετε μια πρώτη ιδέα.

Όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να στείλουν απο τώρα τις παραγγελίες τους στο etta@otenet.gr

Είναι ένας κόπος πολλών ετών, περιέχει την ύλη που διδάχθηκα στο κολέγιο του Bishop Burton στην Αγγλία αλλά και στην σχολή Αναβατών ιπποδρόμου όπως επίσης και πληροφορίες που επέλεξα και συμπλήρωσα στα περιεχόμενα απο πηγές στο ίντερνετ που θεώρησα πιο χρήσιμες για τον πιο αρχάριο έως πιο έμπειρο ιδιοκτήτη αλόγου.

Ίσως περιέχει κάποια ορθογραφικά και συντακτικά λάθη αλλά έχω προσπαθήσει και προσπαθώ για το καλύτερο αποτέλεσμα που θα δικαιώσει μια τέτοια προσπάθεια.

Το e--book θα στέλνεται με email σε μορφή αρχείου exe ή zip,

θα είναι σε μορφή flip pages το πιθανότερο και επιλογές zoom, εκτύπωσης και άλλα,

με ένα τυπικό προσιτό για όλους αντίτιμο.

Όταν θα ολοκληρωθεί θα αναρτηθεί στο blog αλλά και στο φόρουμ και σελίδα μου στο facebook.

Μια στιγμή που περιμένουμε όλοι οι αθλητές ιππικών αθλημάτων

Σήμερα είχα μια απο τις πιο όμορφες εκπλήξεις.. 

Η ένωση ιδιοκτητών ιπποδρόμου με προσκαλεί στην δεξίωση της αρχές Μαρτίου να μου απονείμει κύπελλο καλύτερης γυναίκας μαθητευόμενης αναβάτιδας! Προς μεγάλη μου τιμή.. μια σταγόνα ευτυχίας σε όλη αυτή την δύσκολη προσπάθεια και ατυχίες μου με τους τραυματισμούς..δεν ξέρω αν το δικαιούμαι αλλά σίγουρα η εκτίμησή μου είναι μεγάλη και τους ευχαριστώ μέσα απο την καρδιά μου! Φυσικά και θα είμαι εκεί.. κάτι τέτοιες στιγμές μας θυμίζουν οτι πανω απο όλα είμαστε αθλητές! κ φυσικά θα το αφιερώσω σε όλα τα άλογα που με βοήθησαν μέσα απο τον κόπο τους και στους ιδιοκτήτες που μου εμπιστεύονται τα άλογά τους!

ΤΟ ΑΛΟΓΟ ΣΤΙΣ ΚΑΙΡΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ

Διατροφή για πρώην ιπποδρομιακά άλογα και άλογα που δύσκολα παίρνουν βάρος

Διατροφή για πρώην ιπποδρομιακά άλογα και άλογα που δύσκολα παίρνουν βάρος

 Μια διατροφή πλούσια σε λίπη και φτωχότερη σε υδατάνθρακες, μπορεί όχι μόνο να δώσει εύκολα βάρος σε ένα άλογο αλλά συγχρόνως να δώσει ή να συντηρήσει βάρος με ασφάλεια προστατεύοντάς το από παθήσεις όπως η ενδονυχίτιδα ή το έλκος. Ιδιαίτερα για τα άλογα που δεν εργάζονται ή εργάζονται ελαφριά, για άλογα που βρίσκονται σε ρεπό για λόγους υγείας αλλά θέλουμε να διατηρήσουμε το βάρος αλλά και σε άλογα που συμπεριφέρονται νευρικά, αντικαθιστώντας τους υδατάνθρακες και τις ενεργειακές τροφές (βρώμη, καλαμπόκι) με μια διατροφή πλούσια σε λίπη και φυτικές ίνες, αποφεύγουμε συγχρόνως να υπερταίζουμε και να προσφέρουμε μεγάλα σιτηρέσια που εκτός ότι είναι οικονομικά ασύμφορα, κινδυνεύει το άλογό μας να προσβληθεί από παθήσεις όπως είναι ο κολικός.

Το άλογό μας θέλουμε να τρώει λίγο και συχνά. Το ίδιο θέλει και αυτό.

Ιδιαίτερα τα ιπποδρομιακά άλογα μετά την απόσυρσή τους απο τον ιππόδρομο παρουσιάζουν διαταραχές όπως χάσιμο βάρους, μυικού ιστού, προβλήματα στις οπλές κτλ.Αυτό συμβαίνει γιατί η έντονη άσκηση σε συνδυασμό με την διατροφή πλούσια σε ενέργεια, πρωτείνες κτλ χτίζει ναι μεν καλλίγραμμα κορμιά απο γυμνασμένους μυς αλλά έχουν πολύ ελάχιστο ποσοστό λίπους.

Οπότε όταν σταματούν να εργάζονται οι μυς ατροφούν, χάνουν άμεσα μυικό ιστό και καταλήγουν σε σύντομο χρονικό διάστημα απο την απόσυρσή τους να δείχνουν "πεσμένα" και καταπονημένα. 

Τα άλογα αυτά είναι επίσης γνωστά για τις ευαισθησίες τους. Έχουν αδύναμο πεπτικό σύστημα, ευαίσθητα νεφρά,πολλά απο αυτά έχουν προσβληθεί απο έλκος στομάχου,παθήσεις στο ύπαρ και πολλά απο αυτά έχουν πόνους στο σκελετικό ή μυικό σύστημα.

Ο πόνος είναι ένας παράγοντας που δεν αφήνει το άλογο να πάρει εύκολα βάρος ή να συντηρίσει το βάρος του.

Η νευρικότητα, το άγχος, στρές, κατάθληψη.. είναι επίσης παράγοντες που ένα άλογο δυσκολεύεται να πάρει ή να συντηρήσει το βάρος του.

Όταν τα άλογα αυτά αποσύρονται απο τον ιππόδρομο για να συνεχίσουν σε εναλλακτικές μορφές ιππασίας ή ζώα συντροφιάς, είναι απαραίτητο να τους δωθεί μια περίοδος ξεκούρασης,αποτοξίνωσης,αυτοθεραπείας,ηρεμίας,..και φυσικά προσαρμογής! Προσαρμογή στο νέο περιβάλλον, στη νέα διατροφή, στις νέες συνθήκες διαβίωσης και διαχείρισης κτλ κτλ.

Όλος αυτός ο χρόνος πρέπει να δίδεται ΓΕΝΝΑΙΟΔΩΡΑ σε αυτά τα άλογα και να έχουμε υπομονή και να είμαστε ιδιαίτερα προσεχτικοί. 

Η διατροφή είναι το σημείο απο όπου θα ξεκινήσουμε οπότε πρέπει να επιλέξουμε εκείνη που θα το βοηθήσει να συντηρηθεί με ασφάλεια και να καλύψει τις ανάγκες του. 

Για τον πρώτο καιρό είναι βέβαιο οτι αναγκαστικά θα χάσει κιλά.Η αλλαγή διατροφής που πρέπει να γίνει μεθοδικά και η έλλειψη άσκησης θα οδηγήσουν το άλλωστε γραμμομένο και σπαθάτο κορμί να χάσει αρκετή απο την "λάμψη" του.

Κάθε απότομη αλλαγή όμως μπορεί να αποβεί μοιραία.. Οπότε όλα είναι θέμα χρόνου και σύντομα με σωστή διαχείριση το άλογο θα αποκτήσει ή θα καταφέρει να συντηρήσει μια καλή φυσική κατάσταση.

Η αλλαγή πρέπει να γίνει σταδιακά..αν το άλογο είχε μάθει στο τριφύλλι και στη βρώμη, θα πρέπει για τον πρώτο καιρό να συνεχίζουμε να ταίζουμε το ίδιο αλλά πλέον σε μικρότερες ποσότητες και ΣΙΓΑ ΣΙΓΑ να συστήνουμε την νέα τροφή ανακατεύοντας την στην δίαιτα αυτή.

Πχ αν θέλουμε να ταίζουμε το άλογο σανό βρώμης, την πρώτη βδομάδα θα δίνουμε τριφύλλι και βρώμη μαζί..και σιγά σιγά θα αυξάνουμε το σανό βρώμης και θα μειώνουμε το τριφύλλι. 

Το ίδιο ισχύει και για το σιτηρέσιο. Ξεκινάμε με τη βρεγμένη βρώμη που ήξερε και προσθέτουμε μια χούφτα απο τη νέα τροφή και σιγά σιγά μειώνουμε την βρώμη και προσθέτουμε το εναλλακτικό σιτηρέσιο της συντήρησης ή πάχυνσης.

Η τροφή θα βάλει σάρκα και λίπος στο άλογο αλλά η άσκηση είναι εκείνη που θα γυμνάσει,θα ενδυναμώσει και θα χτίσει τους μυς! 

Η κύρια τροφή του αλόγου είναι το χορτάρι και το σανό δημιτριακών ή μυδικής. Με πρώτο στην κατηγορία του το αποξεραμένο χορτάρι που είναι γνωστό ως τσαίρι ή λειβαδόχορτο. Αυτό το σανό αποτελείται από μια ή περισσότερες ποικιλίες λειμώνων όπως λέγονται αυτά τα χορτάρια που ευδοκιμούν σε εύφορα λειβάδια σε ορισμένες περιοχές. Το τσαίρι (οι λειμώνες) μπορεί να ταιστεί σε αύθονες ποσότητες αρκεί να είναι καθαρό από σκόνες, ζιζάνια, βλαβερά φυτά, μούχλα και να έχει ελάχιστη υγρασία. Σε πολλές περιπτώσεις το άλογο καλό είναι να έχει πρόσβαση σε τσαιρόχορτο 24 ώρες το 24ωρο, να τρώει από αυτό όσο θέλει όποτε θέλει. Έτσι είναι σαν να κάνουμε μια προσομοίωση της βοσκής. Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε άλογα που πάσχουν από στερεότυπες συμπεριφορές όπως είναι η αεροκατάποση, το box walking κ.α..και γενικά σε ανήσυχα άλογα μέσα ή έξω από το στάβλο. Διατηρώντας τα απασχολημένα με διαθέσιμο ποιοτικό τσαίρι, αποτρέπουμε και διορθώνουμε πολλές ανεπιθύμειτες συμπεριφορές. Ιδιαίτερα τα λαίμαργα άλογα που προσμέννουν ή "κυνηγούν" την ώρα ταίσματος σχετικά επιθετικά. Αν το άλογο γνωρίζει οτι το σανό του είναι εκεί για όσο θέλει και κανείς δεν πορεί να του το πάρει.. θα τρώει πιο ήρεμα και θα συμπεριφέρεται πιο ήρεμα.

Επίσης το ΤΣΑΙΡΙ είναι η πιο ασφαλή τροφή! Θα πρέπει να είναι η κύρια επιλογή σας! 

  Έπειτα σαν δεύτερη εναλλακτική επιλογή είναι ο χρυσοπράσινος σανός βρώμης (βρωμίστρα) ή το σανό κριθαριού.Θεωρείται η πιο οικονομική λύση και πιο ασφαλή απο το τριφύλλι αλλά αν το σκεφτούμε καλά,τα περισσότερα άλογα τρώνε τον καρπό του σανού και όχι το άχυρο του σανού και αφήνουν όλο το καλάμι με αποτέλεσμα πολύ ποσότητα να πηγαίνει τελικά χαμένη. Επίσης πολλές φορές το σανό αυτό είναι αρκετά ξηρό και χαμηλής ποιότητας και μπορεί να προκαλέσει απο πνιγμό εώς και κολικό. 

Το τριφύλλι ή μηδική είναι προτιμότερο να ταίζεται ως συμπληρωματική τροφή , μαζί δηλαδή με το τσαίρι ή την σανοβρώμη σε μικρότερη ποσσότητα ίσα να συμπληρώνει ασβέστιο και πρωετίνη. Το τριφύλλι είναι μια "δυνατή" τροφή πλούσια σε ασβέστιο και σε πρωτείνη. Άλογα που ταίζονται μόνο με τριφύλλι θα δούμε τα ούρα τους να είνα πιο πυχτά και να βγάζουν πιο έντονη δυσοσμία. Με την διαφορά ότι σε νεαρά άλογα, έγκυες ή θηλάζουσες φοράδες, το τριφύλλι είναι ιδανικότερο να περιέχεται σε μεγαλύτερες ποσότητες  και να αποτελεί βασική τροφή στα ζώα παραγωγής (πουλάρια επιβήτορες μάνες)καθώς η υψηλή περιεκτικότητά του σε πρωτείνη και ασβέστιο το κάνει ιδανικό για άλογα αναπαραγωγής και άλογα σε ανάπτυξη.  Σε άλογα όμως που δεν εργάζονται το τριφύλλι δεν πρέπει να αποτελεί βασική τροφή και δεν μπορεί να ταιστεί σε μεγάλες ποσότητες οπότε το άλογο μένει πολλές ώρες χωρίς τροφή.

Ο κάθε σανός είναι προτιμότερο πρίν ταιστεί στα άλογα να βραχεί και να πλυθεί καλά. Αυτό βοηθάει στο να απομακρυνθεί η σκόνη και διάφορα σωματίδια , κάνοντάς έτσι το πιο κατάλληλο και ασφαλές για το άλογό μα, και πιο εύπεπτο, και συμβάλλει στην πρόληψη της καλής υγείας του. Μπορεί λοιπόν το σανό να το μουλιάσουμε μέσα σε κάποια μικρή δεξαμενή για καμιά ώρα ή να το βρέξουμε καλά με την μάνικα. 

Αν υποπτευθούμε ότι το σανό μας είναι αρκετά χλωρό ή νοπό από υγρασία, πρίν το ταίσουμε να το λιάσουμε καλά στον ήλιο μέχρι να αφαιρεθεί ποσότητα από όλη αυτή την υγρασία και να δωθεί πλέον ξηρό στο άλογο. Ποτέ δεν ταίζουμεοποιοδήποτε σανό που περιέχει μεγάλη ποσσότητα υγρασίας.  Εάν συνειδητοποιήσουμε ότι όλη η ποσότητα που προμηθευτήκαμε σε σανό κ το οποίο είναι δεμένο σε μπάλες περιέχει αρκετή υγρασία (έχει νοπή θερμότητα μέσα) και δεν έχει ξηρανθεί αρκετά πρίν επεξεργαστεί σε μπάλες, εάν δεν έχουμε άλλη επιλογή για να διασώσουμε αυτή την ποσότητα θα πρέπει να βρούμε τον τρόπο να αποξηράνουμε όλες τις μπάλες αν δεν θέμε να προσβληθεί από μούχλα ή να προκαλέσει κάποιο κολικό στο άλογό μας.

 Ιδιαίτερα με το τριφύλλι πρέπει να είμαστε περισσότερο προσεχτικοί σε αυτό αφού το πολύ φρέσκο τρυφίλλι μπορεί να είναι και πολύ βλαβερό για το άλογο. Κάτι που μπορεί να προδίδει ότι το σανό μας μπορεί να περιέχει πολύ υγρασία είναι το βάρος του. Εάν οι μπάλες σανό που σας προμηθεύουν είναι πολύ βαριές, φροντίστε να τις ελέγξετε πρίν τις αγοράσετε. Ανοίξτε μια ποσότητα και ελέγξτε όλο το εσωτερικό. Η υγρασία δίνει βάρος στο σανό. Επίσης βάρος δίνουν και ξένα σώματα όπως ξύλα, πέτρες, σκουπίδια. Για άλογα που παίρνουν δύσκολα βάρος ή για πρώην αθλητικά άλογα, ο ιδανικός συνδυασμός είναι τσαΐρι με πρόσθετο τριφύλλι σε αναλογία 2:1 ή 3:1. Αυτά είναι τα βασικά όσον αφορά την πρώτη ύλη στην διατροφή του αλόγου μας που είναι το σανό.

Για το σιτηρέσιο, το διατροφικό μενού μπορεί να περιέχει όλα ή πολλά από τα παρακάτω: Ζαχαρόπιτα, Πίτουρο, Κριθάρι γιαρμά (σπασμένο ή πατημένο κριθάρι) ,νιφαδοποιημένο καλαμπόκι, βρώμη, Μελάσσα σιρόπι (αραιωμένη σε νερό) , Φυτικά λάδια (ελαιόλαδο, σογιέλαιο, ηλιέλαιο,) Ηλιόσπορους  μια χούφτα,  Μηλόξιδο  (ενα κρασοπότηρο στο φαί ή νερό)Αλάτι  μια κουταλια του γλυκού.

Ποιά δημητριακά θα επιλέξουμε να αποτελέσουν το σιτηρέσιο του αλόγου μας κρίνεται αποκλειστικά απο τις ανάγκες του ίππου μας αλλά και τις φυσικές ανοχές του. Επίσης απο τον τύπο εργασίας του,την συμπεριφορά του (νευρικό ή οκνό), το μεταβολισμό του, ηλικία του κτλ. Όμως εάν το άλογό μας δεν εργάζεται και είναι αδύναμο δεν κάνει να ταίζουμε πολλά Δημητριακά. 

Το άλογο που δεν εργάζεται,νοσεί, κτλ δεν έχει ανάγκη τον  καρπό. Εάν υπάρχει βοσκή και ποιοτικό σανό τσαίρι με ίσως πρόσθετο λίγο τριφύλλι, τότε έχει ότι χρειάζεται απο την φύση του.

Αν απλά θέλουμε το άλογό μας να πάρει βάρος ή να συντηρήσει το βάρος του ΜΕ ΑΣΦΑΛΕΙΑ χωρίς να υπερταίζουμε ενεργειακές τροφές που μπορεί να προκαλέσουν ποικίλα προβλήματα τότε η ζαχαρόπιτα είναι ίσως το  "μαγικό φίλτρο" που θέλουμε. Η ζαχαρόπιτα είναι επίσης πλούσια σε φυτικές ίνες και ασβέστιο. Αρκεί μια μικρή ποσότητα καθημερινά στο σητιρέσιο του για να καλύψει τις θερμίδες που χρειάζεται χωρίς να κινδυνεύει.

Η ζαχαρόπιτα είναι διαθέσιμη στο εμπόριο συνήθως σε μορφή πέλετς (κύβους). Η ζαχαρόπιτα ΠΟΤΕ δεν δίνεται στεγνή. Πρέπει να την επεξεργαστούμε πρίν την ταίσουμε στο άλογο.

Η διαδικασία έχει ώς εξείς:

Το βράδυ γεμίζουμε μια σέσουλα με κύβους ζαχαρόπιτας και την τοποθετούμε σε ένα κανονικό κουβά.Γεμίζουμε νερό σχεδόν μέχρι τα μισά του  κουβά. Η αναλογία είναι συνήθως 1 μέρος ζαχαρόπιτα 3 μέρη νερό. Αφήνουμε να μουλιάσει μέχρι αύριο το πρωί που θα κάνουμε το πρώτο τάισμα. Η ζαχαρόπιτα χρειάζεται συνήθως 12 ώρες να μουλιάσει και να πιεί όλο το νερό της. Το πρωί θα πρέπει πρίν την ταίσουμε να δούμε περίπου 2 δάχτυλα νερό να έχει απομείνει όταν η ζαχαρόπιτα θα έχει φουσκώσει.

Δίνουμε λοιπόν μια σεσουλιά απο τη μουλιασμένη ζαχαρόπιτα μαζί με το νερό της σε κάθε σιτηρέσιο. 

Μια σεσουλιά ξερής ζαχαρόπιτας θα μας βγάλει αρκετή ποσότητα για 3 σιτηρέσια. Και το βράδυ βάζουμε πάλι την νέα ζαχαρόπιτα να μουλιάσει για το τάισμα της επόμενης μέρας.

Η ζαχαρόπιτα είναι τροφή για όλα τα άλογα..ελεύθερης και αγωνιστικής ιππασίας.

Όταν ταίζετε ζαχαρόπιτα δεν χρειάζετε να ταίζετε πολλά δημιτριακά, γλυτώνετε έξοδα,περιττή ενέργεια ιδιαίτερα στο σταβλισμένο άλογο,αποφεύγετε να προσβληθεί απο ενδονυχίτιδα, έλκος ή άλλες παρόμοιες απειλητικές για την ζωή του παθήσεις και πέρνει βάρος άμεσα και σταθερά.

Συνήθως τα άλογα δεν τρώνε την ζαχαρόπιτα μόνη της. Οπότε μπορούμε να βάλουμε μια μικρή χούφτα πίτουρο κ μια χούφτα γιαρμά κριθάρι ή βρώμη ή καλαμπόκι και να τα ανεκατέψουμε.

Ο οικονομικότερος τρόπος να αυξηθούν οι παχιές θερμίδες στη διατροφή είναι με την προσθήκη του κοινού φυτικού ελαίου. Ένα φλυτζάνι έλαιου καλαμποκιού ή ηλιόσπορου περιέχει 240 γραμμάρια λίπους, το αντίτιμο 1.2 λιβρών του καλαμποκιού ή 1.5 λιβρών της γλυκιάς τροφής. Κατά συνέπεια μπορεί να αντικατασταθεί ως τμήμα του καθημερινού δελτίου τροφίμων σιταριού. Αλλά το τυποποιημένο λάδι μαγειρέματος δεν περιέχει τα ευεργετικά λιπαρά οξέα που βρίσκονται στα έλαια του λιναρόσπορου, και είναι σημαντικό να αποθηκεύτει καλά. Ο λιναρόσπορος είναι τοξικός και γι αυτό πρέπει να προετοιμάζεται σωστά πρίν δώσει το "ζελέ"του.Βράζουμε λοιπόν μια ποσότητα και έπειτα ταίζουμε στο άλογο. Δυο φορές την εβδομάδα είνα αρκετό για να δούμε στο άλογό μας πιο καθαρά μάτια, πιο γυαλιστό τρίχωμα, πιο καλη φυσική κατάσταση.Στο άρθρο "θεραπευτικά βότανα και φυτά" στο blog μπορείτε να μάθειτε πώς να μαγειρεύετε σωστά το λινάρι.

Το πίτουρο δίνεται σε μικρές ποσότητες καθώς έχει περισσότερο φώσφορο απο ασβέστιο. Αν δίνουμε πίτουρο σε ποσότητα θαπρέπει να δίνουμε συγχρόνος και ένα συμπλήρωμα ασβεστίου. Το πίτουρο πρέπει να βρέχεται και να μην δίνεται στεγνό.Σαν πυχτός λαπάς.

Στο εμπόριο υπάρχουν έτοιμες ισορροπιμένες τροφές καταλληλες για άλογα που περιέχουν όσα προαναφέραμε.

Μια έτοιμη τροφή λοιπόν σε μορφή μούσλι ή σε πέλετς που να μην περιέχει ενέργεια αλλά να είναι "συντήρισης" (οπως οι senior) είναι μια εύκολη λύση για να διασφαλίσετε οτι το άλογό σας τρέφεται με όλα τα απαραίτητα καθώς οι τροφές αυτές (spillers, cavallor, ippodomi, fyrko κ.α) περιέχουν όλα τα απαραίτητα συν βιταμίνες, μέταλλα και προβιοτικά. Εσείς ανάλογα την περίπτωση του ίππου σας μπορείτε να συμπληρώνετε με κάποιο διατροφικό συμπλήρωμα ( αδύναμες οπλές, ευαίσθητο πεπτικό σύστημα, κακο μεταβολισμό κτλ κτλ). Οπότε αντί να πειραματίζεστε με διάφορα μείγματα και δεν γνωρίζετε πώς να εξασφαλίσετε μια ισορροπημένη διατροφή κατάλληλη για τις ανάγκες του ίππου σας τότε είναι πολύ καλύτερα να απευθυνθείτε σε μια εταιρία ζωοτροφών και να προμηθευτείτε την καταλληλότερη τροφή για το άλογό σας.

Τέτοιες έτοιμες εισορροπιμένες τροφές θα βρείτε για κάθε άλογο, κάθε ηλικίας και κάθε τύπου εργασείας και σας παρακινώ να τις προτιμήσετε ωστε να μην πειραματίζεστε με την υγεία του ίππου σας.

Αν το άλογο πρέπει να πάρει βάρος και να γεμίσει σάρκα, τον πρώτο καιρ΄δεν θα πρέπει να εργάζεται... θα πρέπει να ταίζετε με τροφές φτωχές σε ενέργεια και πλούσιες σε λιπαρα και να ξεκουράζετε εώς ότου ενδυναμωθεί, καλυφούν τα οστά των πλευρών και τις ράχης και μετά επιλέξτε μια τροφή με λίγο περισσότερη ενέργεια και μπροτείνη ώστε να αρχίζετε να το γυμνάζετε και επομένος να γεμίζει το κορμί του με "ταισμένους" μύες που έιναι έτοιμοι να δουλέψουν για να ολοκληρωθούν και να μπορούν να λειτουργήσουν.

Σε ακόμη πιο δύσκολες περιπτώσεις που άλογα δενπέρνουν βάρος, μπορείτε ναπρομηθευτείτε ένα συμπλήρωμα διατροφής "body building"    kai na το ξεκινήσετε ότανα ποφασίσετε το άλογο πρέπει να αρχίσει να εργάζεται.

Τα συμπληρώματα αυτά περιέχουν "γαμμα οριζανολη".. ένα απόσταγμα που βγαίνει απο το ρύζι και θεωρείτε ώς φυτικό αναβολικό με πολύ καλά αποτελέσματα και ασφαλή.

Συχγρόνος μην ξεχνάτε την μελάσσα η οποία εκτός οτι δίνει μια γλυκιά γεύση στο φαί, δίνει και εύκολα βάρος, αλλά συγχρώνος είναι μια γλυκαντική ουσία που χρειάζεται προσοχή.

Υπάρχουν στο εμπόριο βιταμίνες σε μορφή σκόνης, πάστας, σιρόπι κτλ. Οπότε αν το άλογό σας έχει ανάγκη απο ενίσχυση μπορείτε να προμηθευτείτε ένα τέτοιο σκεύασμα και μην προσπαθείτε να καλύψετε αυτές τις ανάγκες δίνοντας απλά περισσότερη τροφή ή ανάμεικτα δημητριακά και διάφορα φυτά.  

Λίγο σκόρδο μουλιασμένο σε ελαιόλαδο.. θα μας δώσει ένα λάδι που εύκολα θα μπορούμε να συμπληρώσουμε στο σητηρέσιο του καθώς το σκόρδο είναι εξαιρετικά ευεργετικό εκτός απο ενδοπαρασιτοκτόνο. Το λάδι θα τραβήξει όλο το σκόρδο και πλέον θα έχετε έτοιμο ένα σκορδέλαιο να δώσετε για το άλογό σας.

Ανέχετε προσφαση σε βότανα πχ χαμομήλια, θυμάρι , ιπποφαες, χαρουπια, κτλ.. μπορείτε να δημιουργήσετε ένα "ποτ πουρι' που ναπ ροσθέτετε απο αυτό μεσα στο σητηρέσιο του αλόγου σας. Δείτε ποια βότανα είναι προσβάσιμα και ευεργετικά για το άλογο και κάντε συγκομιδή. Το αποτέλεσμά θα σας δικαιώσει. Προσοχή μερικά απο αυτά μπορεί να είναι τοξικά ή να θένε προεργασία (βράσιμο).

Μην ταίζετε πολλά μηλα, ραδίκια, καρότα, παξιμάδα κτλ... όλα αυτά είναι ευεργετικά στα άλογα αλλά σε λίγες ποσότητες, συμπληρωματικές.

Μην ταίζετε αποφάγια (καρπουζότσουφλα,πεπονότσουφλα,λάχανα, κουνουπίδια κτλ κτλ).

Προσέξτε αν το άλογο σας είνα αφυδατωμένο.. τσιμπίστε λίγο δέρμα στο λαιμό του με τα δύο σας δάχτυλα. Αν το δέρμα παραμένει πάνω απο δευτερόλεπτο  τότε το άλογο πάσχει απο ελαφριά αφυδάτωση. Αν το δέρμα κολλήσει εκεί πολύ περισσότερο το άλογο είναι πολύ αφιδατωμένο. Θα πρέπει να μην το δουλεύετε, να μηνιδρώνει  και να μένει σε σκιερό και δροσερό μέρος. Δίνετε του αύθονο καθαρό νερό και προσθέστε ηλετκτρολητες (είτε σε μορφή πάστας ή σε σκόνη) Εναλλακτικά ίσως να χρειαστεί υγρά μέσο φυσικού ορου αφού προυγουμένος έχετε καλέσει τον ιππίατρό σας.

 Η σόγια ή σογιάλευρο αλλά και το ρυζάλευρο είναι μια καλές πηγές πρωτείνης. Προσέξτε όμως γιατί η πολύ πρωτείνη μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας. Αν η μυρωδιά των ούρων είναι έντονη τότε πιθανότατα να είναι ένδειξη. 

 Πάρτε ένα συμπλήρωμα ισσοροπιστών.Προσθέτοντας ένα καλό ισορροπιστή στο σιτηρέσιο εγγυάται την σίγουρη κάλυψη των αναγκών τους σε

µεταλλικά στοιχεία,  ιχνοστοιχεία και βιταµίνες αποτρέποντας τις

δυσλειτουργίες που σχετίζονται µε την διατροφή. Μακροπρόθεσµα ενισχύει

την ζωτικότητα,  την ικανότητα και την παραγωγικότητα του ζώου.  Σε

προγράµµατα διατροφής  µε δηµητριακούς καρπούς,  άχυρο και ενσίρωµα

είναι απαραίτητη η χρήση του ισορροπιστή για να περιοριστούν οι

ανεπάρκειες και οι ελλείψεις του σιτηρεσίου.  Η αναλογία

Ασβεστίου:Φωσφόρου (4:1) αντισταθµίζει το πλεόνασµα του φωσφόρου σε

µίγµατα πλούσια σε δηµητριακά. Στο εμπόριο θα βρείτε διάφορους ισορροπιστές για άλογα αναπαραγωγής,σε ανάπτυξη.αθλητικά άλογα,άλογα σε ξεκούραση κτλ.

Περνετε συχνά την θερμοκρασία του αλόγου σας. Έστω προληπτικά. Η κανονική θερμοκρασία είναι 38ο οτιδήποτε παρα κάτω ή παρα πάνω, πρέπει να μιλήσετε άμεσα με τον ιππίατρο σας.

Κάντε έλεγχο καθημερινά μέσα στην ταίστρα αν το άλογο έχει αφήσει πολύ τροφή. Αλλο ένα σημάδιπου πρεπει να συμβουλευτούμε τον ιππίατρό μας. Μην ξαναταίσετε αυτή την τροφή και μην συμπληρώνετε μέσα σε αυτή την καινούρια. Καθαρίστε την ταίστρα και βάλτε καινούριο σητηρέσιο αυτή τη φορά σε μικρότερη ποσσότητα και παρακολουθείστε.

Ακολουθείτε πάντα πρόγραμμα αποπαρασίτωσης. Αλλάζετε τις πάστες (ουσία).Ελέγχετε αν έχει προσβληθεί απο σκουλίκια εντέρου ή στομάχου. Η πάστα θέλει περίπου 24 ώρες για να δράσει οπότε ελέγχετε για τις επόμενες μέρες.

Μην προσπερνάτε το γεγονός οτι το άλογό σας παρουσίασε διάρροια ή αντίθετα βγάζει πολύ σφιχτά και στεγνά/αφυδατωμένα  κόπρια ίσως με βλένες ή διαφορετικό χρώμα απο το συνηθισμένο. Σε κάθε περίπτωση να συμβουλεύεστε τον κτηνίατρο άμεσα.

Μην παραλείπετε την στοματική υγιεινή του ίππου σας.Ελέγχετε τα δόντια του και την στοματική κοιλότητα. Κάποιο οδοντικό/στοματικό πρόβλημα ίσως ευθύνεται για ένα αριθμό άλλων προβλημάτων. Το άλογό σας θα πρέπει να ελέγχεται απο τον οδοντίατρο ίππων κάθε 6 μήνες.